Niewola awiniońska

Podporządkowanie papieży monarchom francuskim i przeniesienie stolicy Apostolskiej do Awinionu zaowocowały kryzysem w kościele powszechnym. Papiestwo straciło potęgę polityczną i realną władzę nad Państwem Kościelnym. Fakt ten starali się wykorzystać władcy świeccy, ograniczając przywileje Kościoła i przejmując kontrolę nad obsadzaniem najwyższych godności duchownych. Okres niewoli awiniońskiej został wykorzystany przez papieży do zbudowania scentralizowanej monarchii i […]

Państwo kościelne

Początek świeckiej władzy papieży sięga pierwszej połowy VIII w. O jego powstaniu zdecydowała wyprawa Pepina Krótkiego do Italii. Został tam wezwany przez papieża zagrożonego ekspansją Longobardów. Longobardowie poszerzali swe panowanie na terenach Italii, które należały także do Bizancjum. Pepin pokonał ich, a zdobyte tereny przekazał we władanie papieżowi jako tak zwaną ojcowiznę św. Piotra. Tereny […]

Organizacja kościelna

Podział cesarstwa rzymskiego i upadek imperium na Zachodzie zaowocowały odrębnym kształtem chrześcijaństwa w obu częściach. Formalny rozdział dokonał się w 1054 roku oznaczając odrębną podległość organizacji kościelnych: papieżowi na Zachodzie i patriarsze Konstantynopola na Wschodzie. W czasie stuleci, które nastąpiły po okresie upadku imperium rzymskiego wyodrębniły się dwa różne obrządki z odmienną liturgią i językiem. […]

Misje chrystianizacyjne

Między V a XI w. wszystkie państwa powstałe na Zachodzie, Wschodzie i Europie przyjęły chrzest. Akcje misyjne prowadzili głównie biskupi a nieco później opaci. Na terenach misyjnych rozpoczęto zakładanie klasztorów. Tam też starano się o pozyskanie nowych kadr duchownych. Nowe kadry wywodziły się głównie z zamożniejszej części społeczeństwa. Wyedukowane nowe duchowieństwo kontynuowało misje swoich poprzedników […]

Zakony

Ruch zakonny narodził się jeszcze w starożytności, gdzie ojcowie pustyni usiłowali realizować ideały ewangeliczne. Twórcą reguły zakonnej na Zachodzie był prawdopodobnie św. Benedykt. Założył on zgromadzenie na Monte Cassino. Główną regułą zgromadzenia było “módl się i pracuj”. Reguła zakonna szczegółowo określała tryb życia: pory posiłków, wypoczynku, modlitwy czy pracy a także sposób ubierania się. Mnisi […]

Reformy Kościoła i ruchy religijne

Papiestwo, Kościół zaczęły podlegać tym samym procesom feudalizacyjnym co społeczeństwo świeckie. W X wieku o wyborze papieży decydowały rzymskie rody arystokratyczne.. Wyraźnie zarysowała się tendencja zdobycia władzy nad Stolicą Apostolską przez jedną dynastię. Dostojnicy kościelni zbyt mocno zaangażowani w życie doczesne wspierali szerzenie się nepotyzmu i symonii. Próby reform wyszły od dworu cesarskiego i środowisk […]

Synkretyzm religijny

Zetknięcie się chrześcijaństwa z tradycją pogańską doprowadziło do zmian w samym chrześcijaństwie. Religię i obrzędowość cechowało łączenie w jednym światopoglądzie i sposobie widzenia różnych tradycji i elementów. Powierzchowna chrystianizacja, słabe przygotowanie kleru i kultowa obecność nowej religii w okresach misyjnych, przyczyniły się do przenikania wierzeń pogańskich i magicznych praktyk do religii chrześcijańskiej. Przykładowo kult świętych […]