Sacrum i profanum

Przedchrześcijańska Europa to kontynent wielu religii i mitologii. W zależności od terenu rządzili na niej różni bogowie. W Europie północnej także istnieje bogata mitologia. Mroźna Skandynawia oddawała hołd przede wszystkim bogom wojennym, ponieważ ludy północy były bardzo wojownicze i często wdawały się z okolicznymi społecznościami w konflikty. Świat według nordyckiej mitologii podzielony był na trzy poziomy: poziom bogów, ludzi oraz podziemia, które były światem zmarłych. Sami bogowie dzielili się na dwie rodziny: Wanów i Asów. Pierwsza dynastia była odpowiedzialna za przyrodę, wegetację, płodność oraz coroczne odradzanie się roślin, druga – za wojny oraz politykę. Wszyscy z nich żyli w wydzielonym miejscu – Asgardzie. Innym miejscem charakterystycznym dla nordyckiej mitologii jest Walhalla, w której rezydował bóg Odyn. Ów pałac był przeznaczony dla zmarłych wojowników, którzy odznaczyli się szczególną odwagą i walecznością. Inne skandynawskie bóstwa to: Thor (bóg burz i piorunów), Baldur (bóg sprawiedliwości i dobra), Freja (bogini piękna, urodzaju i miłości) czy Hel (bogini śmierci, od której imienia pochodzą słowa związane z piekłem i podziemiami). Pogańskie kulty koncentrowały się w Uppsali, gdzie co parę lat składano ofiary z ludzi, aby przebłagać bogów. Po zaprowadzeniu na terenach całej Europy chrześcijaństwa, pogańskie świątynie i posągi zostały zniszczone.

Jednak folklor pomógł w utrzymaniu niektórych wierzeń oraz przesądów, które nadal są widoczne w codziennym życiu Skandynawów. Oczywiście patrząc z perspektywy czasu i średniowiecza walka z ówczesnymi bóstwami była uzasadniona, według panujących wówczas kryteriów. Dzisiaj jednak możemy żałować że zniszczonych zostało wiele ciekawych świątyń kultu, które w naszych obecnych czasach w większości przypadków byłyby wspaniałymi atrakcjami turystycznymi. Zwłaszcza że każdy kto widział kiedykolwiek miejsca kultu pogańskiego wie doskonale jak wspaniałe potrafią to być obiekty i rzeźby.